کاربردهای ورق استیل تیپ 420
ورق استیل تیپ ۴۲۰ (آیآر 420Cr) یک فولاد ضدزنگ مارتنزیتی است که پس از عملیات حرارتی، سختی و مقاومت به سایش بسیار بالایی پیدا میکند، در حالی که مقاومت به خوردگی متوسطی دارد. این ترکیب ویژگیها، آن را برای طیف خاصی از کاربردها ایدهآل میسازد.
هشت نمونه از کاربردهای ورق استیل تیپ ۴۲۰ به شرح زیر است:
۱. ابزارهای جراحی و لوازم پزشکی
تیغههای جراحی (مانند اسکالپل)، قیچیهای جراحی، دندانپزشکی و برخی ابزارهای ارتوپدی. استیل ۴۲۰ به دلیل قابلیت پذیرش لبه تیز و بادوام، قابلیت استریلسازی بالا و مقاومت به خوردگی نسبی در برابر مایعات بدن، بسیار مناسب است. عملیات حرارتی دقیق روی آن انجام میشود تا سختی مطلوب (اغلب در محدوده ۵۰-۵۵ راکول سی) به دست آید.
۲. لوازم آشپزخانه و چاقوهای باکاربرد عمومی
تیغه چاقوهای آشپزخانه، کاردهای استیک خوری و ابزارهای برش غذاخوری. استیل ۴۲۰ متداولترین ماده برای ساخت چاقوهای متوسطرنج است. سختی بالا باعث ماندگاری لبه برش میشود و مقاومت به زنگزدگی آن برای محیط مرطوب آشپزخانه کافی است. قیمت مقرونبهصرفه آن نیز از عوامل محبوبیتش است.
۳. قطعات صنعتی با سایش بالا (بدون بار خوردگی شدید)
تیغههای برش صنعتی برای برش کاغذ، پلاستیک، الیاف و برخی فلزات نرم، گایدها (راهنماها)، شفتهای پمپ، قطعات پمپهای سانتریفیوژ و شیرآلات. در این کاربردها، مقاومت به سایش و استحکام بالا مهمتر از مقاومت خوردگی در برابر اسیدها یا محیطهای دریایی است.
۴. قالبسازی پلاستیک
ساخت ماهیچهها و حفرههای قالب تزریق پلاستیک برای تولید انبوه. استیل ۴۲۰ پس از ماشینکاری و سپس عملیات حرارتی، سطحی بسیار سخت و صیقلی پیدا میکند که در برابر سایش ناشی از تزریق مکرر پلاستیک مقاوم است و عمر قالب را افزایش میدهد. مقاومت به خوردگی آن نیز در برابر برخی رزینها مفید است.
۵. قطعات خودرو و هوافضا
قطعاتی مانند پینها، محورهای کوچک، بستهای خاص و برخی قطعات سیستم سوخت. در اینجا استحکام، سختی و مقاومت به خوردگی در حد متوسط (مثلاً در برابر رطوبت و نمک جاده) مورد نیاز است. وزن نسبتاً کم و امکان پرداخت سطحی عالی نیز از مزایای آن است.
۶. شیرآلات و اتصالات صنعتی
بدنه شیرهای صنعتی، استم (ساقه) شیر و اتصالات در سیستمهای هیدرولیک با فشار متوسط. استیل ۴۲۰ میتواند در برابر سیالات غیرخورنده (مانند روغن، آب شیرین) و سایش ناشی از عملکرد مکرر مقاومت خوبی داشته باشد.
۷. تجهیزات پردازش مواد غذایی
قطعاتی از ماشینآلات فرآوری غذا که نیاز به تماس مستقیم با مواد غذایی دارند، مانند محفظههای برش، غلطکها و اجزای داخلی دستگاهها. سطح صیقلی و غیرمتخلخل استیل ۴۲۰ از تجمع باکتری جلوگیری میکند و تمیزکاری آن آسان است. مقاومت به خوردگی آن در برابر اسیدهای ضعیف موجود در برخی مواد غذایی نیز قابل قبول است.
۸. ابزارهای اندازهگیری دقیق
ساخت قطعاتی مانند کولیس، گیجهای سوراخ، مقایسهسنجها (Comparator) و پایههای دقیق. پایداری ابعادی بالا پس از عملیات حرارتی و مقاومت به سایش که باعث حفظ دقت در طول زمان میشود، از دلایل اصلی انتخاب این فولاد در این حوزه است.
نکته مهم:
کلید موفقیت در استفاده از استیل ۴۲۰، عملیات حرارتی صحیح (آستمپر کردن و سپس سختکاری و تمپر کردن) برای دستیابی به تعادل بهینه بین سختی، استحکام و چقرمگی است. همچنین، این فولاد برای محیطهای بسیار خورنده (مانند آب دریا یا اسیدهای قوی) توصیه نمیشود و در چنین مواردی از گریدهای بالاتر مانند استیل ۳۱۶ استفاده میگردد.
